فهرست جنگ‌های ایران

مناقشه	ایران و متحدانش	مخالفان	نتایج
ماد ها (۶۷۸–۵۴۹ پیش از میلاد)
قیام ماد ها علیه آشوریان (۶۵۳ پیش از میلاد)	پادشاهی ماد سکاها قبایل پارس	امپراتوری آشوری نو	پیروزی آشوریان قست اعظم سرزمین ماد را که در تصرف خود داشتند، از دست دادند، اما با کنار کشیدن سکاها، قیام ناتمام ماند.
حمله فرورتیش به آشوریان (۶۵۳ پیش از میلاد)	پادشاهی ماد	امپراتوری آشوری نو	شکست ایران در تصرف آشور ناموفق بود و فرورتیش پادشاه ماد کشته شد.
تسخیر آشور توسط ماد و بابل (۶۰۹-۶۱۶ پیش از میلاد)	پادشاهی ماد امپراتوری بابل نو	امپراتوری آشوری نو دودمان بیست و ششم مصر	پیروزی دولت آشور به طور کلی از بین رفت.
حمله مادها به لیدیه	پادشاهی ماد	لیدیه	پیروزی سرزمین های بالای رود هالیس تصرف شد. پادشاهی ماد در بیشترین وسعت خود قرار داشت.
هخامنشیان (۵۵۰–۳۳۰ پیش از میلاد)
شورش پارس‌ها (۵۵۲–۵۴۹ پیش از میلاد)	دوازده قبیله متفق پارس	ماد	پیروزی دولت ماد به‌طور کامل از بین رفت.
فتح لیدیه (۵۴۷ پیش از میلاد)	هخامنشیان	امپراتوری لیدیه	پیروزی لیدیه توسط ایران ضمیمه شد.
فتح بابل (۵۴۰–۵۳۹ پیش از میلاد)	هخامنشیان	امپراتوری بابل نو	پیروزی دولت بابل به‌طور کامل از میان رفت.
جنگ با سکاها (۵۲۹–۵۳۷ پیش از میلاد)	هخامنشیان	سکاها ی پادشاهی	پیروزی کوروش زخمی می‌شود، اما نمی‌میرد.
فتح مصر (۵۲۵ پیش از میلاد)	هخامنشیان	پادشاهی مصر	پیروزی مصر توسط ایران ضمیمه شد.
تهاجم دره ایندوس (۵۱۸ پیش از میلاد)	هخامنشیان	سلسله هاریانکا	پیروزی گنداره و تاکسیلا توسط ایران ضمیمه شد.
جنگ‌های ایران و یونان (۴۹۹–۴۴۹ پیش از میلاد)	هخامنشیان	یونان باستان اتحادیه دلوس	شکست مقدونیه باستان، تراکیه و ایونیا استقلال به دست آوردند.
نبرد کوناکسا (۴۰۱ پیش از میلاد)	هخامنشیان	کوروش کوچک	پیروزی هنوز در کنترل کامل پادشاهی اردشیر دوم.
اردوکشی اردشیر دوم علیه کادوسیان (۳۸۵ پیش از میلاد)	هخامنشیان	کادوسیان	پیروزی و موفقیت دیپلماتیک مذاکره با رئسای کادوسیان برای صلح.
شورش ساتراپ‌ها (۳۷۲–۳۶۲ پیش از میلاد)	هخامنشیان	ساتراپ‌های شورشی	پیروزی شورش شکست خورد.
حمله مقدونیه به ایران (۳۵۵–۳۲۸ پیش از میلاد)	هخامنشیان	مقدونیه	شکست ایران توسط ارتش اسکندر فتح شد.
اشکانیان (۲۴۷–۲۲۴ پیش از میلاد)
جنگ‌های ایران و سلوکیان (۲۳۸–۱۲۹ پیش از میلاد)	اشکانیان	سلوکیان	پیروزی اخراج سلوکیان از ایران.
دومین جنگ مهرداد با سلوکیان (۱۱۷–۱۱۳ سال پ. م)	اشکانیان	سلوکیان	پیروزی تمام متصرفات سلوکی در میانرودان تسخیر می‌شود و ایران برای بار نخست، هم‌مرز دولت روم می‌شود.
فتح ارمنستان(۱۱۲ تا ۱۰۹پیش از میلاد)	شاهنشاهی اشکانی	ارمنستان بزرگ	پیروزی تمام ارمنستان اشغال می‌شود.
نبرد با سکاها(۱۰۹ تا ۱۰۷ پیش از میلاد)	شاهنشاهی اشکانی	سکاها	پیروزی سکاها شکست سهمگینی می‌خورند و از سیحون عقب رانده می‌شوند و دولت جدید سکستان وابسته به ایران می‌شود.
نبرد حران (کاره) ۵۳ سال پ. م	شاهنشاهی اشکانی	جمهوری روم	پیروزی نخستین جنگ ایران و روم که به پیروزی قطعی ایران و شکست فاحش رومیان ختم می‌شود.
جنگ پارتی–ارمنی (۸۷–۸۵ پیش از میلاد)	اشکانیان	ارمنستان بزرگ	شکست گشودن اسروئن و آتورپاتکان بدست تیگران دوم.
جنگ‌های اشکانیان و رومی‌ها (۶۶ پیش از میلاد-۲۱۷ CE)	اشکانیان ارمنستان بزرگ	جمهوری روم پنتوس	وضع موجود قبل از جنگ مرزها چندین بار تغییر کرد.
ساسانیان (۲۲۴–۶۵۱)
جنگ‌های ایران و روم (۲۳۲–۴۴۰)	ساسانیان	امپراتوری روم	پیروزی اسیر شدن والرین
جنگ‌های ایران و روم شرقی (۵۰۲–۶۲۸)	ساسانیان	امپراتوری روم شرقی	پیروزی پیروزی.
جنگ‌های ایران و حبشه (۵۷۰–۵۷۸)	ساسانیان	امپراتوری اکسومیت	پیروزی بیرون راندن امپراطوری اکسومیت از حمیر.
نخستین جنگ ایران و ترکان (۵۸۸–۵۸۹)	ساسانیان	هپتالیان گوک‌ترک‌ها	پیروزی ساسانیان، بلخ را تسخیر نمودند.
دومین جنگ ایران و ترکان (۵۸۸–۵۸۹)	ساسانیان	خاقانات غربی ترک هپتالیان	پیروزی حمله ی ترکان به ایران شکست می خورد.
سومین جنگ ایران و ترکان (۶۲۷–۶۲۹)	ساسانیان	خاقانات غربی ترک امپراتوری روم شرقی	شکست کنترل امپراتوری روم شرقی بر گرجستان.
حمله اعراب به ایران (۶۳۳–۶۴۴)	ساسانیان و مسیحیان عرب	خلفای راشدین	شکست سقوط امپراتوری ساسانی
صفاریان (۸۶۱–۱۰۰۳)
غزنویان (۹۶۲–۱۱۸۶)
لشکر کشی سلطان محمود غزنوی به هند (۱۰۰۵–۱۰۲۷)	غزنویان	هندوستان	پیروزی بخش های شمالی هند توسط ایران ضمیمه شد. معبد سومنات تخریب شد و گنج های آن غارت شد.
سلجوقیان (۱۰۳۷–۱۱۹۴)
نبرد ملازگرد (۱۰۷۱)	سلجوقیان	امپراتوری بیزانس	پیروزی ایران بیشتر آناتولی را تصرف کرد. این نبرد مقدمه ای برای جنگ های صلیبی بود.
نخستین جنگ صلیبی (۱۰۹۶-۱۰۹۹)	سلجوقیان عباسیان فاطمیان دانشمندیان معنیون	صلیبیون متحدین شرقی	شکست اورشلیم و سرزمین های اطراف آن توسط صلیبیون فتح شد.
جنگ صلیبی دوم(جبهه شرقی (۱۱۴۷-۱۱۴۹)	سلجوقیان سلجوقیان روم عباسیان فاطمیان زنگیان اتابکان دمشق	صلیبیون دولت های صلیبی شام	پیروزی صلیبیون در فتح ادسا ناکام بودند. میان امپراتوری بیزانس و سلجوقیان روم معاهده صلح وضع شد.
خوارزمشاهیان (۱۰۷۷–۱۲۳۱)
حمله مغول به ایران (۱۲۱۸–۱۲۲۱)	خوارزمشاهیان	امپراتوری مغول	شکست ایران به قلمروی امپراطوری مغول اضافه شد.
تیموریان (۱۳۷۰–۱۵۰۷)
لشکرکشی تیمور گورکانی (۱۳۸۰–۱۴۰۲)	تیموریان	اردوی زرین امپراتوری عثمانی مظفریان جلایریان تغلق‌شاهیان	پیروزی ظهور تیموریان در ایران. سلطنت دهلی خراجگزار ایران شد. جنگ داخلی عثمانی شروع شد.
جنگ‌های داخلی تیموریان (۱۴۰۵-~۱۵۰۱)	تیموریان	طرف های ضدّ حکومت	فروپاشی تیموریان ظهور حکومت شیعه صفویان.
صفویان (۱۵۰۱–۱۷۳۶)
جنگ‌های ایران و ازبک‌ها (۱۵۰۲–۱۵۱۰)	صفویان	شیبانیان	پیروزی سقوط شیبانیان.
جنگ چالدران (۱۵۱۴)	صفویان	امپراتوری عثمانی	شکست پایان قیام شیعیان در امپراتوری عثمانی.
جنگ صفویان و عثمانی (۱۵۲۳) (۱۵۳۲–۱۵۵۵)	صفویان	امپراتوری عثمانی	شکست ناحیه جنوبیمیان‌رودان و بغداد به تصرف عثمانی‌ها درآمد. نخستین تقسیم قفقاز بین ایرانیان و عثمانی‌ها. ارمنستان غربی به دست عثمانی‌ها افتاد ارمنستان شرقی برای ایران باقی ماند
جنگ صفویان و عثمانی (۱۵۷۸) (۱۵۷۸–۱۵۹۰)	صفویان	امپراتوری عثمانی	شکست عهدنامه کنستانتینوپل (۱۵۹۰).
جنگ صفویان و عثمانی (۱۶۰۳) (۱۶۰۳–۱۶۱۸)	صفویان	امپراتوری عثمانی	پیروزی ایرانیان سرتاسر قفقاز، میان‌رودان، و ناحیه آناتولی شرقی را دوباره اشغال نمودند
جنگ صفویان و امپراتوری پرتغال (۱۶۲۲)	صفویان کمپانی هند شرقی بریتانیا	امپراتوری پرتغال	پیروزی شکست امپراتوری پرتغال و پس گیری جزیره هرمز
جنگ ایران و عثمانی (۱۶۲۳) (۱۶۲۳–۱۶۳۹)	صفویان	امپراتوری عثمانی	شکست عهدنامه ای تحت عنوان مالکیت عثمانی بر قفقاز; شرق گرجستان و ارمنستان غربی، هنگامیکه ارمنستان شرقی، داغستان، شرق و جنوب گرجستان، و جمهوری آذربایجان برای ایران باقی ماند نوشته شد و همچنین عثمانی حاکمیت ناحیه میان‌رودان را به دست گرفت.
به قدرت رسیدن (۱۷۰۹-~۱۷۲۲)	صفویان	هوتکیان	تغییر حکومت افغانستان کنترل بیشتر ایران.
جنگ ایران و عثمانی (۱۷۲۲) (۱۷۲۲–۱۷۲۳)	صفویان	امپراتوری روسیه قزاق ها گرجستان ارمنستان	شکست روس‌ها دربند، باکو، و استان‌های شروان، گیلان، مازندران، و استرآباد را اشغال نمود.
هوتکیان (۱۷۰۹–۱۷۳۸)
جنگ هوتکیان و عثمانی ۱۷۲۲ (۱۷۲۲–۱۷۲۷)	هوتکیان	امپراتوری عثمانی	پیروزی, اما شکست دیپلماتیک هوتکیان امپراطوری عثمانی را شکست دادند.
Afsharid-Hotaki War (دهه ۱۷۲۰–۱۷۳۸)	هوتکیان	افشاریان	تغییر حکومت پایان حکومت هوتکیان در ایران و ظهور حکومت افشاریان.
افشاریان (۱۷۳۶–۱۷۹۶)
جنگ افشاریه و عثمانی ۱۷۳۰ (۱۷۳۰–۱۷۳۵)	افشاریان	امپراتوری عثمانی	پیروزی افشاریان قفقاز را تسخیر نمودند.
حمله به هندوستان (۱۷۳۸–۱۷۳۹)	افشاریان	گورکانیان	پیروزی افشاریان حکومت گورکانیان را تضعیف کردند.
هجوم به سند (۱۷۳۹)	افشاریان	خان نشین‌های بلوچ	پیروزی پس از بازگشت از هندوستان، برای منقاد ساختن قلمرویی که از هند گرفته بود (تمام نواحی شرق رود سند) بطور عملی، به خان نشین‌های بلوچ کناره رود سند هجوم برد.
لشکرکشی به بخارا (۱۷۴۰)	افشاریان	امیرنشین‌های بخارا	پیروزی نادر از رود جیحون گذشت و پس چندین سده، مرزهای خاوری ایران دوباره به دوره داریوش بزرگ رسید.
گشودن خیوه (۱۷۴۰)	افشاریان	خان نشین‌های خیوه	پیروزی پس از گشودن شهرهای فرارود، برای مطیع ساختن خوارزم، مجبور به هجوم گسترده بدان جا شد و مرزهای ایران را برای بار دیگر به دوره پیش از هجوم مغولان رسانید.
جنگ ایران و عثمانی (۱۷۴۳) (۱۷۴۳–۱۷۴۶)	افشاریان	امپراتوری عثمانی	بی‌نتیجه عهدنامه گردان
جنگ‌های داخلی میان سقوط افشاریان و برآمدن قاجاریان (۱۷۴۷–۱۷۹۶)	افشاریان	قاجاریان	تغییر حکومت آقامحمدخان قاجار، پادشاه ایران شد.
قاجاریان (۱۷۸۵–۱۹۲۵)
نبرد کرتسانیسی (۱۷۹۵)	قاجاریان	پادشاهی کارتلی-کاختی Imereti	پیروزی فتح تفلیس توسّط ارتش ایران. ایرانیان قفقاز و گرجستان را دوباره فتح نمودند.
اردوکشی ارتش ایران به قفقاز (۱۷۹۶) (۱۷۹۶)	قاجاریان	امپراتوری روسیه	پیروزی روسیه قدم به قدم ایران را ترک کرد.
جنگ اول ایران و روسیه (۱۸۰۴) (۱۸۰۴–۱۸۱۳)	قاجاریان	امپراتوری روسیه	شکست روسیه ایران را به عقب راند و سرزمین های مورد مناقشه را حفظ کرد.
جنگ ایران و عثمانی (۱۸۲۱) (۱۸۲۱–۱۸۲۳)	قاجاریان	امپراتوری عثمانی	پیروزی عهدنامه ارزروم
دوره دوم جنگ‌های ایران و روسیه (۱۸۲۸–۱۸۲۶)	قاجاریان	امپراتوری روسیه	شکست عهدنامه ترکمانچای.
محاصره هرات (۱۸۳۸)	قاجاریان	افغانستان	شکست خروج ایرانیان از از هرات.
نبردهای ایران و انگلستان (۱۸۵۶–۱۸۵۷)	قاجاریان	بریتانیا کمپانی هند شرقی افغانستان	شکست خروج ایرانیان از هرات.
پهلوی (۱۹۲۵–۱۹۷۹)
اشغال ایران در جنگ جهانی دوم (۱۹۴۱)	ایران	اتحاد جماهیر شوروی بریتانیا Indiaراج بریتانیا	شکست کناره‌گیری رضاشاه، اشغال ایران توسّط متّفقین جنگ جهانی دوّم.
بحران ایران-آذربایجان (۱۹۴۵–۱۹۴۶)	ایران	مهاباد آذربایجان	پیروزی جمهوری مهاباد و حکومت خودمختار آذربایجان فرو پاشیدند.
شورش ظفار (۱۹۷۳–۱۹۷۶)[1]	ایران عمان	جبهه ی مردمی آزادی خلیج عربی اشغالی «خلیج فارس» شورشیان عمان	پیروزی شکست شورشیان، نوسازی کشور عمّان.
جمهوری اسلامی ایران (۱۹۷۹-)
جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰–۱۹۸۸)	ایران حدک اتحادیه میهنی کردستان سازمان بدر	عراق مجاهدین خلق حزب دموکرات کردستان ایران	آتش‌بس هردو کشور ایران و عراق، قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت را پذیرفتند. اوضاع دو کشور به وضعیت پیش از جنگ بازگشت. (مشاهده شده توسط گروه ناظر نظامی سازمان ملل متحد).
جنگ ایران و پژاک (۲۰۰۴-اکنون)	ایران	پژاک	مورد اقدام درگیری دوباره در سال ۲۰۱۳. درگیری ها هنوز به پایان نرسیده است.
جنگ داخلی سوریه (۲۰۱۱-اکنون)	سوریه حزب‌الله ایران	جبهه ی اسلامی سوریه «البته به ظاهر اسلامی» ارتش آزاد سوریه جبهه النصره داعش	پیروزی نسبی (پایان نیافته) شکست نسبی شورشی‌ها - کنترل برخی مناطق توسط آن‌ها شکست داعش و سایر گروه‌های تروریستی پیروزی نسبی رژیم بشار اسد و متحدانش از جمله ایران کنترل مناطق گسترده‌ای از شمال و شرق سوریه توسط کُردها
جنگ با داعش (۲۰۱۴–۲۰۱۷)	عراق کردستان ایران عصائب اهل الحق سازمان بدر حزب‌الله کتائب حزب‌الله	داعش	پیروزی شکست کامل داعش در عراق و سوریه پیروزی ایران و متحدانش

پیوند به بیرون

از میلاد.co.uk/ww2peopleswar/search/index.shtml?scope=ww2peopleswar&q=persia&x=0&y=0 Bپیش از میلاد WW2 People's War - Persia Invaded
The Document Collection on the 1945–46 Iranian Crisis at the Cold War International History Project
Dr. Mohammad Mosaddeq: Symbol of Iranian Nationalism and Struggle Against Imperialism توسط the Iran Chamber Society
GlobalSecurity.org

این شورش در سال ۱۹۶۲ آغاز شد اما تا پیش از ۱۹۷۳ ایران در آن دخالتی نداشت.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] این شورش در سال ۱۹۶۲ آغاز شد اما تا پیش از ۱۹۷۳ ایران در آن دخالتی نداشت.

فهرست جنگ‌های مربوط به کشورهای آسیایی
کشورهای مستقل	جمهوری آذربایجان • اردن • ارمنستان • ازبکستان • اسرائیل • افغانستان • امارات متحده عربی • اندونزی • ایران • بحرین • برونئی • بنگلادش • بوتان • پاکستان • تاجیکستان • تایلند • ترکمنستان • ترکیه • تیمور شرقی • چین • روسیه • ژاپن • سری‌لانکا • سنگاپور • سوریه • عراق • عربستان سعودی • عمان • فیلیپین • قبرس • قرقیزستان • قزاقستان • قطر • کامبوج • کره جنوبی • کره شمالی • کویت • گرجستان • لائوس • لبنان • مالدیو • مالزی • مصر • مغولستان • میانمار • نپال • ویتنام • هند • یمن
دولت‌های با رسمیت محدود	آبخاز • اوستیای جنوبی • تایوان • فلسطین • جمهوری ترک قبرس شمالی • قره‌باغ
قلمروهای وابسته و سرزمینهای دیگر	جزیره کریسمس • جزایر کوکوس • ماکائو • هنگ کنگ