چوپانیان
چوپانیان یا آل‌چوپان دودمانی بودند که طی سده هشتم (۷۳۸–۷۵۸ق) در قسمتی از ایران حکومت کردند.
سلسله امرای چوپانی (چوپانیان) Chobanids | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۷۳۸ قمری/۱۳۳۵–۷۵۸ قمری /۱۳۵۷ | |||||||||
 رنگ آبی محدوده حکومت چوپانیان | |||||||||
| وضعیت | پادشاهی | ||||||||
| پایتخت | تبریز | ||||||||
| زبان(های) رایج | رایج: مغولی[1] نوشتاری: اویغوری[1] | ||||||||
| امیر | |||||||||
• ۷۳۸–۷۴۴ | شیخ حسن چوپانی | ||||||||
• ۷۴۴–۷۵۸ | ملک اشرف چوپانی | ||||||||
| تاریخ | |||||||||
• بنیان‌گذاری | ۷۳۸ قمری/۱۳۳۵ | ||||||||
• فروپاشی | ۷۵۸ قمری /۱۳۵۷ | ||||||||
| |||||||||
| تاریخ ایران |
|---|
 |
|
گاه‌شمار تاریخ ایران رده:تاریخ ایران  درگاه ایران |
این دودمان سلسله‌ای از امرا بود که پس از درگذشت ابوسعید بهادرخان آخرین ایلخان مغول در قسمتی از ایران حکومت کرد. مؤسس آن امیر شیخ حسن چوپانی پسر بزرگ‌تر امیر تیمورتاش بن امیر چوپان سلدوز است و پس از او برادر کوچک‌ترش امیر ملک اشرف چوپانی حکومت کرد. پادشاهان خاندان چوپانی منحصر به همین دو تن است هرچند عده‌ای معتقدند که حکومت چوپانیان هنوز هم بصورت قبیله‌ای در بخش‌هایی از آذربایجان و کردستان ادامه دارد.
چوپانیان از خانواده مغول بودند که در قرن ۱۴ میلادی به شهرت رسیدند.[2] در آغاز زیر نظر ایلخانیان حکومت می‌کردند ولی پس از سرنگونی آن‌ها، تقریباً همگی سرزمین‌های آنان را زیر کنترل درآوردند. چوپانیان آذربایجان را پایگاه قدرت خود قرار دادند؛ تا زمانی که جلایریان در بغداد به قدرت رسیدند.<ref>[http://search.eb.com/eb/article-22890 Encyclopædia
شیخ حسن (۷۳۸–۷۴۴ق)
شیخ حسن چوپانی اولین امیر چوپانی بود که بیشتر مورخان او را گرداننده حکومت و ابوسعید بهادرخان را بازیچه دست وی می‌خوانند. بعد از مرگ ابوسعید در ۱۳ ربیع‌الثانی ۷۳۶ هجری، ایلخانان رو به سقوط می‌رفتند و بر اثر همین اتفاقات، شیخ حسن از فرصت استفاده کرده و حکومتی در بخشی از ایران تشکیل داد. وی در ۷۴۴ هجری به دست زن و چند تن از کنیزانش کشته شد.
ملک اشرف (۷۴۴–۷۵۸ق)
ملک اشرف چوپانی فردی مال‌اندوز و سفاک بود و در دوران حکومتش، تبریز دچار وبای شدیدی شد و از اعتبار افتاد. علمای تبریز که از ظالمیت او به تنگ آمده بودند، به نزد جانی‌بیک حاکم مغول دشت قبچاق رفتند و از او کمک خواستند. جانی‌بیک به تبریز لشکر کشید و در جریان تعقیب و گریزهایی، ملک اشرف را اسیر و به اصرار حاکم شروان کشتند.
تبارنامه
| امیر چوپان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شیخ حسن جلایر | تیمورتاش چوپان | دمشق خواجه | شیخ محمود | بغداد خاتون | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شیخ حسن چوپانی | ملک اشرف چوپانی | دلشاد خاتون | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
- «چوپانیان». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۲۹ مهٔ ۲۰۱۷.
- Ta'rīkh-i Shaikh Uwais: History of Shaikh Uwais - by Abū Bakr al-Quṭbī Aharī, Abu Bakr al Qutbi al-Ahri, Johannes Baptist van Loon
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ چوپانیان موجود است. |
- فرهنگ فارسی معین، ج ۵، ص ۴۴۴
- اقبال آشتیانی، عباس، تاریخ ایران از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه
فرمانروایان چوپانی | ||
|---|---|---|
 | ||
گاه‌شمارهای تاریخ ایران | ||
|---|---|---|
| ۱۰۰٬۰۰۰ سال پ.م. تا ۶۵۱ میلادی |
|  |
| از ۶۵۱ تا ۱۲۲۰ میلادی |
| |
| از ۱۲۲۰ تا ۱۵۰۱ میلادی |
| |
| از ۱۵۰۱ تاکنون | ||
| جستارهای وابسته |
| |
تاریخ تشیع • مذهب دیلمیان • تاریخ گیلان • دلفیان • زیدیه در گیلان و مازندران • علویان طبرستان • آل حسنویه • آل بویه • حشاشین • آل کاکویه • ایلخانان • باوندیان • سربداران • مرعشیان • عمادیان • پادوسپانیان • آل اینجو • مظفریان • چوپانیان • جلایریان • مشعشعیان • قراقویونلو • کیاییان • رسمی شدن تشیع در ایران توسط صفویان • بینش و ایدئولوژی صفویان • صفویان • افشاریان • زندیان • قاجاریان • جمهوری اسلامی ایران |  | |
