فهرست جزیرههای ایران
جزایر ایران بهطور عمده در خلیج فارس قرار دارند. علاوه بر این ۱۰۲ جزیره در دریاچه ارومیه، ۴۲۷ جزیره در رود ارس، چند جزیره در تالاب انزلی، جزیره آشوراده در دریای خزر، جزیره شیطان در دریای عمان و چندین جزیره درون سرزمینی دیگر نیز دارد.
خلیج فارس
بیش از ۴۰ جزیره ایرانی خلیج فارس در حوزه سیاسی سه استان بوشهر، خوزستان و هرمزگان قرار دارند که بیش از نیمی از آن غیرمسکونی هستند. ایران یک جزیره کوچک غیرمسکونی نیز در منتهی الیه دریای عمان و نزدیک به مرز پاکستان دارد.
جزایر مسکونی
- ابوموسی (بوم سبز، گپ سبزو، بوموف)[1]
- تنب بزرگ (تنبمار)[1]
- تنب کوچک (تمبو)[1]
- خارک
- خارکو (خویرج، خویری)[1]
- سیری (راز، سری [1])
- شیف (شیخسعد، عباسک)[1]
- صدرا
- جزیره فارسی
- فرور فرور بزرگ (پلور)
- قشم (ابرکاوان، جزیره دراز، لافت)[1]
- کیش (قیس)[1]
- لاوان (امرالدوله، نام پیشین شیخشعیب بوده که از ۱۳۴۴ به لاوان تغییر کردهاست)[1]
- لارک
- جزیره مینو (صلبوخ) [1]
- نگین
- هرمز (زرون)[1]
- هنگام (از سال ۱۳۷۸ به نام هنگام جدید نامیده میشود)[1]
- هندرابی (اندر آبی، هورن[1])
جزایر غیرمسکونی
- ام الکرم (گُرم) [1]
- ام سیله (خان)
- بونه
- تهمادون (تهمادو یا جبرین)
- چراغی
- خرو
- دارا (دیره)[1]
- رُمیله، نزدیک روستای رمیله داخل اروندکنار[1]
- سهدندون
- شلحه حاجحسین، نزدیک روستای رمیله داخل اروندکنار[1]
- شلحه معاویه، نزدیک روستای معاویه داخل اروندکنار[1]
- شلحه ثوامر، نزدیک روستای ثوامر داخل اروندکنار[1]
- شیخ کرامه
- شیدوَر (مارو، شتور، شطور)[1]
- عباسک (جزیره کوچکی بین بوشهر و شیف)[1]
- فرور کوچک (فرورگان)
- قبر ناخدا
- گُرم (همان ام الکرم است)
- مُرغی
- مُطاف (بین جزیره نخیلو و امالکرم، باریکه شنی که در مد زیر آب میرود. در اصل برجستگی کف دریا محسوب میشود)
- مولیات
- میر مُهَنّا (جزیره جنوبی)
- ناز
- نخیلو [1]
جزایر مورد مناقشه
دریای عمان
دریای خزر
- جزیره آشوراده
- جزیرههای تالاب انزلی
جزایر درونسرزمینی
دریاچه ارومیه
نام ۱۰۲ جزیره دریاچه ارومیه در استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی ایران بدین شرح است:
جزیرههای دریاچه ارومیه | |
آتش | آذر | آذین | آرام | اردشیر | آرزو | آرش | اسپیر | اسپیرک | اسپیرو | اشک | اشکسر | اشکو | امید | ایراننژاد | برد | بردک | بردین | برز | برزو | برزین | بستور | بن | بناشک | بهرام | پناه | پنهان | پیشوا | تخت | تختان | تشبال | تک | تنجک | تنجه | توس | تیر | جودره | جوزار | جوین | چاکتپه | چشمهکنار | خرسک | دی | زاغ | زرتپه | زرکمان | زرکنک | زیرآبه | سامانی | سپید | سرخ | سروش | سریجه | سنگان | سنگو | سهران | سیاهتپه | سیاهسنگ | سیاوش | شاهی (اسلامی) | شاهین | شبدیز | شمشیران | شورتپه | شوشتپه | کاظمداشی | کاکایی بالا | کاکایی پایین | کاکایی میانه | کام | کامه | کاوه | کبودان | کرکس | کریوه | کفچهنوک | کَلسنگ | کمان | کنارک | کوچکتپه | گرده | گرز | گریوک | گلگون | گیو | ماغ | مرکید | مشکین | مهدیس | مهر | مهران | مهرداد | مهوار | میانه | میدان | ناخدا | نادید | ناهید | ناوی | ناویان | نهان | نهفت |
رود ارس
۴۲۷ جزیره از جمله خُرامه، بویدوز، پیرواتلر، قرهقباح، کثیری. در بستر رود ارس ۸۰۵ جزیرهٔ کوچک و بزرگ خالی از سکنه وجود دارد که به زبان محلی به آن «شام» میگویند. بر پایهٔ قرارداد مرزی، ۴۲۷ جزیره به ایران و ۳۸۲ جزیره به شوروی (و اکنون به جمهوری آذربایجان) تعلق دارند. این جزیرهها تنها برای چرای حیوانات پیرامون رود قابل استفادهاند.[2]
سایر
مرداب انزلی: میانپشته، میانپشته کول، طالقانی، قلمگوده، میانگوده،
مرادگوده، اکبرآباد، آبکنار، چراغپشتان، خشکی، سید کاظم باغ، پیلهعلیباغ، میرحسنباغ
دریاچه طشک: گنبان • نرگس
دریاچه بختگان: علی یوسف • مناک
دریاچه نمک: جزیره سرگردان
خوزستان: جزیره شادی (در کارون)، جزیره شادمانی (در بهمنشیر)، جزیره ارگ (در اروندرود)
جستارهای وابسته
پانویس
- ماهنامه پیام دریا & شهریور ۱۳۸۸.
- وبگاه سازمان میراث فرهنگی استان اردبیل بایگانیشده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine، بازدید: نوامبر ۲۰۰۹.
منابع
برگرفته از: فرهنگ جغرافیایی شهرستانهای کشور (شهرستان ارومیه)، سال ۱۳۷۹ خورشیدی.