رسانه در ایران
رسانه‌ها در ایران، چه در مالکیت خصوصی باشند و چه عمومی، زیر نظر دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت می‌کنند. مطبوعات ایران می‌توانند خصوصی یا دولتی باشند اما در هر دو حالت باید مجوز انتشار را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بگیرند.
رادیو و تلویزیون
شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی ایران در حال حاضر دولتی هستند و نظارت بر آن‌ها وظیفهٔ «شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما» می‌باشد. رئیس صدا و سیما از سوی سیدعلی خامنه‌ای، رهبر ایران، نصب می‌شود.
رادیو و تلویزیون خصوصی
تاکنون تلاش‌هایی به منظور ایجاد امکان تأسیس رادیو و تلویزیون خصوصی انجام شده‌است. از جمله مهدی کروبی، نامزد نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران اعلام کرده بود که قصد ایجاد یک شبکه خصوصی را دارد. قرار بود ادارهٔ این شبکه بر عهدهٔ بهروز افخمی باشد. علی مطهری نیز طرحی را به منظور تغییر در نحوهٔ اداره و نظارت رادیو و تلویزیون دولتی در ایران به مجلس هشتم ارائه کرد که می‌توانست راه را برای تأسیس شبکه‌های خصوصی باز کند. همهٔ این تلاش‌ها مغایر با قانون اساسی دانسته شد و ناکام ماند.[1][2]
رسانه‌های نوشتاری
روزنامه‌ها
اغلب روزنامه‌های ایران (از جمله ایران، کیهان، شرق، اعتماد، رسالت، اطلاعات و همشهری) به زبان فارسی منتشر می‌شوند البته روزنامه‌هایی به زبان انگلیسی (از جمله ایران دیلی و تهران تایمز) و زبان‌های دیگر نیز منتشر می‌شوند.
نشریات طنز
چندین نشریه طنز در ایران منتشر می‌شده که مهم‌ترین و از آخرین بازماندگان این گونه نشریات مجله گل آقا بوده که در حال حاضر با مرگ گل آقا نشر خود را متوقف نموده.[3]
اینترنت
در کشورهایی مانند ایران، کاربران اینترنت از اینترنت، به عنوان رسانهٔ جایگزین استفاده می‌کنند. بر پایهٔ گزارش خانه آزادی همزمان با روند فزاینده بهره‌گیری از این فضا توسط فعالان، اعمال محدودیت‌ها برای دسترسی آزاد کاربران به اینترنت، اعم از فیلترینگ، حملات سایبری، دستگیری بلاگرها و فعالان اینترنتی هم افزایش چشمگیری داشته‌است.[4]
جرایم مطبوعاتی
بر اساس اصل ۱۶۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به جرائم مطبوعاتی در دادگاه مطبوعات به صورت علنی و با حضور هیئت منصفه رسیدگی می‌شود.[5] چنانچه رسانهٔ مکتوبی به تشخیص هیئت منصفه به اقدام علیه امنیت ملی، توهین به مقدسات یا نشر اکاذیب محکوم شود، مجوز نشریه به‌طور دائم یا موقت لغو می‌شود. در کنار دادگاه مطبوعات، دادسرای فرهنگ و رسانه نیز کار رسیدگی «متمرکز» و «تخصصی» به پرونده‌های رسانه‌ای و فرهنگی را برعهده دارد.[6]
برخی اتهامات مطبوعاتی نظیر اقدام علیه امنیت داخلی، توهین به روح‌الله خمینی و سیدعلی خامنه‌ای و توطئه علیه جمهوری اسلامی در حیطهٔ کار دادگاه انقلاب اسلامی قرار می‌گیرد[7][8]
بازی‌های ویدئویی
بازی‌های ویدئویی در ایران با رشد پیوستهٔ صنعت بازی‌های ویدئویی در این کشور، در حال فراگیری بوده‌است. صنعت بازی‌های ویدئویی در ایران، از نزدیک سال ۱۳۹۳، با شیب تندی به سوی افزایش فروش دیجیتالی رفته‌است. از سال ۱۳۹۲، ساخت بازی‌های موبایلی در ایران، گسترش پیدا کرده و شمار بازیکنان آن نیز به شکلی قابل توجه، از بازیکنان رایانه پیشی گرفته‌است. صنعت بازی در ایران، به دلیل عدم رعایت کپی‌رایت به ویژه در مورد بازی‌های دیگر کشورها، دچار مشکلات فراوانی شده‌است. بر اساس گزارشی که در سال ۱۳۹۶ منتشر گردید، از هر ۱۰۰ ایرانی، ۳۵ نفر گیمر هستند و نیمی از این گیمرها آنلاین بازی می‌کنند. با ورود کنسول‌های نسل هشتم به ایران، درآمدهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری وابسته در کشور، افزایش بسیاری یافتند.
از دیدگاه جنسیتی، ۳۷ درصد از گیمرهای ایرانی، زن هستند. میانگین مدت انجام بازی‌های دیجیتال کامپیوتری و ویدئویی در ایران، از ۷۹ دقیقه در روز در سال ۱۳۹۴، به ۹۰ دقیقه در سال ۱۳۹۶ رسیده‌است. جوانان، بیشتر گیمرها در ایران را تشکیل می‌دهند و نزدیک به یک سوم بازیکنان ایرانی، میان ۱۲ تا ۱۹ سال هستند. پس از آن، گیمرهای ۲۰ تا ۳۴ ساله و پس از آن، کودکان ایرانی، بیشترین علاقه را به بازی‌های ویدئویی دارند. رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران نیز، با تمرکز بر محتوای جنسی برخی از بازی‌ها، آنان را مستهجن و مضر خوانده و بر فروش آسان آنان در ایران، انتقاد کرده‌اند.
پانویس
- دویچه‌وله
- بی‌بی‌سی فارسی
- انتشار آخرین شماره «گل‌آقا» وبسایت تحلیلی خبری عصر ایران
- آزادی اینترنت؛ ایران، رتبۀ اول از آخر دویچوله فارسی
- مدنی
- خبرآنلاین
- وبگاه تبیان
- کامرانلو
منابع
- کامرانلو، آرش. «تعارض صلاحیت دادگاه انقلاب و دادگاه کیفری استان در رسیدگی به جرم مطبوعاتی». ملت آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
- «دادسرای فرهنگ و رسانه ارتباطی با دادگاه مطبوعات ندارد». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
- «دادگاه انقلاب و صلاحیت هایش». وبگاه تبیان. ۱۳ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
- مدنی، سیدجلال‌الدین. «هیئت‌منصفه مطبوعات در تاریخ معاصر». وبگاه زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
- «تلویزیون «خصوصی» تحت نظارت سه قوه!». دویچه وله. ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
- «وزیر ارشاد ایران: مجوز تلویزیون خصوصی به هیچ‌کس داده نمی‌شود». بی‌بی‌سی فارسی. ۲ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ رسانه در ایران موجود است.
