روزه یک سو شد و عید آمد و دل‌ها برخاست

غزلی با مطلع «روزه یک سو شد و عید آمد و دل‌ها برخاست»، غزل شمارهٔ ۲۰ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.

روزه یک سو شد
زبان	فارسی
شاعر	حافظ[1]
شمار ابیات	۸
بحر	رَمَل مُثَمَّن مَخبون محذوف فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
متن
روزه یکسو شد و عید آمد و دلها برخاست می ز خمخانه بجوش آمد و می باید خواست نوبهٔ زهدفروشان گران‌جان بگذشت وقت رندی و طرب کردن رندان پیداست چه ملامت بود آنرا که چنین باده خورد این چه عیبست بدین بیخردی وین چه خطاست باده نوشی که درو روی و ریایی نبود بهتر از زهدفروشی که درو روی و ریاست ما نه رندان ریاییم و حریفان نفاق آنکه او عالم سرّست بدینحال گواست فرض ایزد بگذاریم و بکس بد نکنیم وانچه گویند روا‌نیست نگوئیم رواست چه شود گر من و‌ تو چند قدح باده خوریم باده از خون رزانست نه از خون شماست این چه عیبست کزان عیب خلل خواهد بود ور بود نیز چه شد مردم بی‌عیب کجاست ۲ ۴ ۶ ۸ نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی
⇒ ⇐

در دیگر آثار هنری

در نسخهٔ مصور موزهٔ ملی ایران (شمارهٔ ۹۲۱۰) به‌تاریخ شوال ۱۰۲۵ ه‍.ق/اکتبر ۱۶۱۶ م و به کتابت شاه قاسم نیز نگاره‌ای با عنوان بزم و باده‌نوشی بر مبنای ابیات چهار و هفت این غزل موجود است.[2]

پانویس

1. حافظ، دیوان حافظ، ۱۶.
2. سمسار، «حافظ و هنر»، دائرةالمعارف اسلامی، ۱۹:‎ ۷۲۹.

منابع

• آذرنوش، آذرتاش؛ اینجنیتو، دومینیکو؛ باقری، بهادر؛ بلوکباشی، علی؛ بیات، علی؛ پاکتچی، احمد؛ خرمشاهی، بهاءالدین؛ دادبه، اصغر؛ ساجدی، طهمورث؛ سجادی، صادق؛ سمسار، محمدحسن؛ شمس، اسماعیل؛ عبدالله، صفر؛ کردمافی، سعید؛ کیوانی، مجدالدین؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ میثمی، حسین؛ میرانصاری، علی؛ نکوروح، حسن؛ هاشم‌پور سبحانی، توفیق؛ بخش هنر و معماری (۱۳۹۰). «حافظ». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۱۹. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۰۴۷.

• حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.