دست‌نویس‌های دیوان حافظ

در این صفحه فهرستی از نسخه‌های خطی را که شامل تمامی یا بخشی از دیوان یا غزل‌های حافظ شیرازی است، می‌بینید.

از سلسله مقالات دربارهٔ
گاه‌شمار زندگی سرگذشت افسانه‌ای • ممدوحان دیوان حافظ
هنر و اندیشه
نگرش سیاسی • مذهب • موسیقی • سبک و هنر شعری • طنز
دیگر
اثرپذیری • اثرگذاری • نقدها و نظرها • حافظ‌پژوهی • جایگاه جهانی • فهرست یادمان‌ها • فهرست آثار درباره حافظ • مضامین محمد گلندام
حافظ‌پژوهان دستنویس‌های دیوان حافظ سخنان

توضیحات

اطلاعات نسخه‌های خطی در این فهرست به ترتیبِ تاریخ کتابت، نام کاتب، محل نگهداری یا تعلق و تعداد غزل‌ها آمده‌است.

نسخه‌های سدهٔ هشتم هجری

• ۷۹۱–۷۹۲؛ علاء مرندی؛ کتابخانهٔ بادلیان، دانشگاه آکسفورد، لندن؛ این مجموعهٔ گران‌سنگ در دل جُنگ شعری است به شناسهٔ (ms.e.d.clarke or.24)؛ ۴۹ + یک تک‌بیت.

نسخه‌های سدهٔ نهم هجری

• ۸۰۷؛ ابراهیم ابرقوهی؛ آکادمی علوم تاجیکستان؛ ۴۱.
• ۸۱۱؛ حسن‌بن نصرالله؛ کتابخانهٔ کوپرولو استانبول؛ ۳۶.
• ۸۱۳؛ حسن‌بن نصرالله؛ کتابخانهٔ سلیمانیه استانبول؛ ۴۵۵ (نسخهٔ معروف به ایاصوفیه).
• ۸۱۳–۸۱۴؛ محمد حلوائی و محمد الکاتب؛ موزهٔ بریتانیا (جُنگ جلال‌الدین اسکندر)؛ ۱۵۲.
• ۸۱۳؛ موزهٔ سالار جُنگ حیدرآباد هند؛ ۴۷.
• ۸۱۶؛ کتابخانهٔ ایاصوفیه استانبول؛ ۱۵۸.
• ۸۱۸؛ کتابخانهٔ آصفیه حیدرآباد هند؛ ۳۵۷.
• ۸۲۱؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۴۰۹.
• ۸۲۲؛ جعفر الحافظ (جعفر بایسنقری)؛ موزهٔ طوپقاپوسرای استانبول؛ ۴۴۰.
• ۸۲۳؛ فرصت غریب؛ دانشگاه میشیگان آمریکا؛ ۴۵۸.
• ۸۲۴؛ محمد القاری؛ کتابخانهٔ سیدهاشم علی سبزپوش هند؛ ۴۳۴ (معروف به نسخهٔ گورکهپور).
• ۸۲۵؛ کتابخانهٔ نور عثمانیه ترکیه؛ ۴۸۷.
• ۸۲۷؛ متعلق به سیدعبدالرحیم خلخالی ایران؛ ۴۹۵.
• ۸۲۷؛ محمود شاه نقیب؛ دانشگاه کمبریج (مجموعهٔ ادوارد برون) انگلستان؛ ۱۹.
• ۸۱۷–۸۳۸؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی (سفینهٔ سلطان ابوالفتح ابراهیم) ایران؛ ۴۶.
• ۸۳۴؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۲۱۰.
• ۸۳۶؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۲۵۴.
• ۸۳۹؛ کمال الکافی؛ کتابخانهٔ بادلیان انگلستان؛ ۳۹۸.
• ۸۴۳؛ اسماعیل الرزمی؛ کتابخانهٔ بادلیان انگلستان؛ ۴۸۰.
• ۸۴۹؛ متعلق به دکتر میرمحمد تقوی؛ ۳۴۹.
• ۸۵۳؛ کتابخانهٔ خصوصی مستر چستربیتی در لندن.
• ۸۵۴؛ یعقوب الکاتب؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۲۲.
• ۸۵۵؛ سلیمان الفوشنجی؛ موزهٔ‌ بریتانیا انگلستان؛ ۴۰۶.
• ۸۵۷؛ علی‌اکبر اصفهانی؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۱۹.
• ۸۵۸؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی؛ ۴۶۷.
• ۸۵۹؛ محمد جامی؛ کتابخانهٔ ملی وین اتریش؛ ۴۱۴.
• ۸۵۹؛[1] حسن غیاث جوهری؛ موزهٔ قونیهٔ ترکیه؛ ۴۳۶.
• ۸۶۲؛ محمود حمادی؛ متعلق به دکتر یحیی قریب؛ ۴۶۸.
• ۸۶۴؛ عبدالرحیم؛ متعلق به دکتر اصغر مهدوی؛ ۴۳۶.
• ۸۶۶؛ شیخ حسن؛ متعلق به اصغر مهدوی؛ ۵۰۸.
• ۸۷۴؛ کتابخانهٔ مرکزی دانشگاه تهران؛ ۴۹۶.
• ۸۷۵؛ فخرالدین احمد کاتب؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۹۴.
• ۸۸۹؛ شیخ مرشد؛ کتابخانهٔ ملی پاریس؛ ۴۶۶.
• ۸۹۲؛ کتابخانهٔ توبینگن آلمان؛ ۵۵.
• ۸۹۳؛ علی‌اکبر فیروزی؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۲۵.
• ۸۹۳؛ محمد منعم؛ متعلق به مسعود فرزاد؛ ۵۰۰.
• ۸۹۴؛ محمودبن حسن نیشابوری؛ کتابخانهٔ دانشگاه پنجاب پاکستان؛ ۴۹۴.
• ۸۹۸؛ درویش محمود نیشابوری؛ کتابخانهٔ مَلِک ایران؛ ۴۸۶.
• ۸۹۸؛ پیرحسین کاتب؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۳۸۲.
• ۸۷۴؛ پیرحسین کاتب؛ کتابخانهٔ ملی تهران؛ ۴۹۳.
• ۸۹۴؛ کتابخانهٔ جامعهٔ لیدن هلند.
• نامشخص؛ کتابخانهٔ عزت قویون‌اوغلو ترکیه؛ ۳۶۱.
• نامشخص؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۳۷۳.
• نامشخص؛ کتابخانهٔ مجلس شورای اسلامی ایران؛ ۴۷۷.
• نامشخص؛ کتابخانهٔ ملی ملک ایران؛ ۴۱۷.

سدهٔ دهم هجری

• ۹۰۰؛ کتابخانهٔ ملی وین اتریش.
• ۹۰۵؛ سلطان‌علی مشهدی؛ متلعق به حاج سید نصرالله تقوی.
• ۹۱۷؛ منعم‌الدین اوحدی شیرازی؛ مدرسه سپهسالار تهران.
• ۹۳۹؛ کتابخانهٔ اَلسِنهٔ شرقیهٔ پترزبورگ.
• ۹۴۲؛ کتابخانهٔ دولتی برلین.
• ۹۷۳؛ کتابخانهٔ جامعهٔ کمبریج.
• ۹۷۶؛ کتابخانهٔ ملی قاهره.
• ۹۸۴؛ محمدبن علاءالدین؛ کتابخانهٔ حاج حسین آقاملک تهران.
• نامشخص؛ حافظ منسوب به خط میرعماد، مجموعهٔ شخصی استاد ادیب برومند.

هزارهٔ دوم هجری

• ۱۰۰۴؛ کتابخانهٔ دیوان هند در لندن.

پانویس

1. فهرست‌نگاران تاریخ کتابت این نسخه را، که با عدد نوشته شده‌است، ۸۱۹ خوانده‌اند.

منابع

• نیساری، سلیم (۱۳۷۷)، دفتر دیگر سانیها در غزل‌های حافظ (جلد اول)، تهران: سروش
• حافظ شیرازی، خواجه شمس‌الدین محمد (۱۳۸۵)، دیوان حافظ تصحیح قزوینی-غنی، به کوشش به کوشش رضا کاکایی دهکردی.، تهران: انتشارات ققنوس، شابک ۹۶۴-۳۱۱-۲۰۹-۸ از پارامتر ناشناخته |نوبت چاپ= صرف‌نظر شد (کمک)