طفیل هستی عشقند آدمی و پری

غزلی با مطلع «طفیل هستی عشقند آدمی و پری»، غزل شمارهٔ ۴۵۲ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.

طفیل هستی عشقند
زبان	فارسی و عربی (مُلَمَّع)
شاعر	حافظ[1]
شمار ابیات	۱۴
بحر	مجتث مُثَمَّن مَخبون محذوف مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
متن
طفیل هستیِ عشقند آدمیّ و پری ارادتی بنما تا سعادتی ببری بکوش خواجه و از عشق بی‌نصیب مباش که بنده را نخرد کس بعیب بی‌هنری می صبوح و شکرخواب صبحدم تا چند بعذر نیم‌شبی کوش و گریهٔ سحری تو خود چه لعبتی ای شهسوار شیرین کار که در برابر چشمیّ و غایب از نظری هزار جان مقدّس بسوخت زین غیرت که هر صباح و مسا شمع مجلس دگری ز من بحضرت آصف که می‌برد پیغام که یاد گیر دو مصرع ز من بنظم دری بیا که وضع جهانرا چنانکه من دیدم گر امتحان بکنی می خوریّ و غم نخوری کلاه سروریت کج مباد بر سر حسن که زیب بخت و سزاوار ملک و تاج سری ببوی زلف و رخت میروند و می‌آیند صبا بغالیه سایی و گل بجلوه گری چو مستعدّ نظر نیستی وصال مجوی که جام جم نکند سود وقت بی‌بصری دعای گوشه‌نشینان بلا بگرداند چرا به گوشهٔ چشمی بما نمی‌نگری بیا و سلطنت از ما بخر بمایهٔ حسن وزین معامله غافل مشو که حیف خوری طریق عشق طریقی عجب خطرناک است نعوذ بالّله اگر ره بمقصدی نبری بیمن همّت حافظ امید هست که باز اَری اُسامِرُ لیلایَ لیلة القمر ۲ ۴ ۶ ۸ ۱۰ ۱۲ ۱۴ نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی
⇒ ⇐

در اجراها

محمدرضا شجریان در برنامهٔ شمارهٔ ۱۰۴ از مجموعهٔ گل‌های تازه این غزل را در آوازِ ابوعطا اجرا کرده‌است.[2] همچنین تاج اصفهانی در برنامهٔ شمارهٔ ۱۶ از مجموعهٔ برگ سبز این غزل را در آوازِ بیات ترک اجرا کرده‌است.[3]

پانویس

1. حافظ، دیوان حافظ، ۳۱۵ - ۳۱۶.
2. دادجو، «خوش‌خوانی‌های شعر حافظ»، دانشنامهٔ حافظ، ۲:‎ ۱۰۰۱.
3. دادجو، «خوش‌خوانی‌های شعر حافظ»، دانشنامهٔ حافظ، ۲:‎ ۱۰۰۵.

منابع

• دادجو، درّه (۱۳۹۷). «خوشخوانی‌های دیوان حافظ». در بهاءالدین خرمشاهی. دانشنامهٔ حافظ و حافظ‌پژوهی. ۲. تهران: نخستان پارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۹۷۶۴-۴-۷.

• حافظ شیرازی، شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد. قزوینی، محمد؛ غنی، قاسم، ویراستاران. دیوان حافظ. تهران: سینا.