گل بی رخ یار خوش نباشد

غزلی با مطلع «گل بی رخ یار خوش نباشد»، غزل شمارهٔ ۱۶۳ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.

گل بی رخ یار
زبانفارسی
شاعرحافظ[1]
شمار ابیات۶
بحرهَزَج مسدس اخرب مقبوض محذوف
مفعول مفاعلن فعولن
متن

گل بی رخ یار خوش نباشد
بی باده بهار خوش نباشد
طرف چمن و طواف بستان
بی لاله عذار خوش نباشد
رقصیدن سرو و حالت گل
بی صوت هزار خوش نباشد
با یار شکرلب گل اندام
بی بوس و کنار خوش نباشد
هر نقش که دست عقل بندد
جز نقش نگار خوش نباشد
جان نقد محقّرست حافظ
از بهر نثار خوش نباشد




۲



۴



۶


نسخهٔ مبنا: تصحیحِ محمّد قزوینی و قاسم غنی

در دیگر آثار هنری

دیدار دو دل‌داده در باغ

یکی از این نمونه‌های موفق تصویرگریِ دیوانِ حافظ، نسخه‌ای از دیوان است که به‌احتمال زیاد در حدودِ سال ۹۴۰ ه‍.ق برای سام میرزا مصوّر و کتابت شده‌است. این نسخه در میان موزهٔ جدید هنر اسلامی در قطر، موزهٔ هنر مِتروپولیتَن، دانشگاه هاروارد و موزهٔ هنری فاگ تقسیم شده و پیشتر نیز در مجموعهٔ کارتیه و سپس در مجموعهٔ کری ولش نگهداری می‌شده‌است. نسخه در اصل دارای ۵ نگاره شامل بزم، بازی چوگان، مجلس وعظ، سرای پیر مُغان و عید فطر بوده‌است. امروزه محل نگهداری ۴ نگاره معلوم و نگارهٔ «بازی چوگان» نامعلوم است.[2][3] نگارهٔ بزم یا «دیدار دو دل‌داده در باغ» بر مبنای غزلِ «گل بی رخ یار خوش نباشد / بی‌باده بهار خوش نباشد» تصویر شده است. فردریک روبرت مارتین آن را به آقا میرک، آرمناگ ساکیسان به سلطان محمد و ارنست کونل به شیخ‌زاده نسبت می‌دهند. موضوعِ گل و بهار و مصورسازی صحنه‌های بزم در بسیاری از دیوان‌های مصوّرِ حافظ، رایج بوده و این اثر نیز در همین راستاست.[4]

پانویس

منابع

  • آذرنوش، آذرتاش؛ اینجنیتو، دومینیکو؛ باقری، بهادر؛ بلوکباشی، علی؛ بیات، علی؛ پاکتچی، احمد؛ خرمشاهی، بهاءالدین؛ دادبه، اصغر؛ ساجدی، طهمورث؛ سجادی، صادق؛ سمسار، محمدحسن؛ شمس، اسماعیل؛ عبدالله، صفر؛ کردمافی، سعید؛ کیوانی، مجدالدین؛ مسعودی آرانی، عبدالله؛ میثمی، حسین؛ میرانصاری، علی؛ نکوروح، حسن؛ هاشم‌پور سبحانی، توفیق؛ بخش هنر و معماری (۱۳۹۰). «حافظ». در سید محمدکاظم موسوی بجنوردی. دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۱۹. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۰۴۷.
  • Soucek, Priscilla (2002). "Hafez ii. Hafez and the Visual Arts". Encyclopædia Iranica. Retrieved 28 July 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.