نجمه خاتون
نجمه خاتون همسر موسی کاظم و مادر علی بن موسی الرضا بوده و کنیهاش امالبنین است.[1] فاطمه معصومه و فضل بن موسی از دیگر فرزندانش می باشند. اولین نام وی تُکتُم (نام دیگر آب زمزم) بود سپس نجمه، اَرْوی، سُکَن، امالبنین، خَیْزُران، سُها [2] و مرسیه نیز نامیده شدهاست و پس از تولد علی بن موسی الرضا ملقب به طاهره گردید.
وی اصالتاً از مغرب یا اندلس بوده و در تحت آموزش و تربیت حمیده، مادر موسی کاظم قرار داشت. به روایت شیعه حمیده به واسطه خوابی که دیده بود وی را به همسری موسی کاظم برگزید. در تشیع به عنوانی زنی باایمان و دانشمند شناخته میشود.[3]
وی در مدینه درگذشته، مشهور است که قبر وی همراه قبر حمیده خاتون در مَشْرَبه ام ابراهیم باشد. مقبره مشربه اکنون با یک دیوار سیمانی محاصره شده و بارها به دست وهابیها تخریب شدهاست و هیچ اثری از مدفونین در آنجا از شخصیتهای بزرگ اسلامی دیده نمیشود. در منابع اسلامی شیعه، زیارت و نماز خواندن در مسجد و مشربه ام ابراهیم بسیار تأکید شدهاست و همواره مورد توجه شیعیان قرار داشتهاست.[4]
منابع
- زاهدی، بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم(ع) و نقش آنها در تاریخ تشیع، 69.
- المقالات و الفرق- سعد بن عبدالله ابی الخلف الاشعری، صفحه 95
- «بانو نجمه خاتون مادر گرامی امام رضا (ع)». وبگاه آفتاب.
- نجمه خاتون، ستاره مغرب، مادر خورشید مشرق بایگانیشده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine کتابخانه سایت آستانه حضرت معصومه
- زاهدی، یاسین (۱۳۹۰). بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم(ع) و نقش آنها در تاریخ تشیع. قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).