ابوطیب مصعبی
ابوطیّب محمد بن حاتم مُصعَبی شناخته‌شده به ابوطیب مُصعَبی ادیب، سیاست‌مدار و شاعر ایرانی بود.
وی روزگاری صاحب دیوان رسائل نصر بن احمد سامانی (۳۰۱-۳۳۱ (هجری)) بود که شاید پس از عزل ابوالفضل محمد بلعمی نیز مدتی وزارت داشت و به گفته‌ی ثعالبی به امر نصر بن احمد کشته شد. ابوطیب از شاعران توانایی بود که به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرودند.
عوفی در لباب‌الالباب رودکی را ستاینده‌ی او می‌داند و دو بیت از قصیده‌ای را آورده که رودکی در مدح او گفته است:[1]
| مرا جود او تازه دارد همی | مگر جودش ابر است و من کشتزار | |
| مگر یکسو افکن که خود همچنین | بیندیش و دیده‌یْ خرد برگمار |
یاقوت حَمَوی نیز در معجم‌البلدان آورده‌است که محمد بن حیان بن معد بستی (مرگ ۳۵۴ کتابی برای مصعبی درباره قرمطیان نوشت و مصعبی هم به پاداش آن داوری سمرقند یا کارگزاری مالی سیستان را بدو سپرد.
بیهقی، عمر رادویانی، گردیزی و محمد بن سرخ نیشابوری از او یاد کرده‌اند. یازده بیت از شعرهای تازی مصعبی در یتیمةالدهر ثعالبی آمده‌است. اینک بخشی از شعر مصعبی:
| جهانا همانا فسوسی و بازی | که بر کس نپایی و با کس نسازی | |
| چو ماه از نمودن، چو خور از شنودن | به گاهِ ربودن چو شاهین و بازی | |
| چو زهر از چشیدن چو چنگ از شنیدن | چو باد از بَزیدن چو الماس گازی... |
از اشعار فارسی وی شانزده بیت شامل یک قطعه ۱۴ بیتی و دو بیت مفرد باقی مانده‌است.[2]
منابع
- رودکی، ابو عبد الله جعفر بن محمد؛ (1376) دیوان رودکی سمرقندی، ویراسته‌ی یوسیف سامویلوویچ براگینسکی، به کوشش سعید نفیسی، تهران، مؤسسه‌ی انتشارات نگاه، چاپ دوم، ص 88.
- نفیسی، مجله ارغوان، ص. سال یازدهم ص ۶
- محمد دبیرسیاقی، پیشاهنگان شعر پارسی، انتشارات علمی و فرهنگی