سنجر کاشانی
میر محمدهاشم بن حیدر کاشانی متخلص به سنجر (۹۸۱-۱۰۲۱ق) شاعر فارسیزبان ایرانی در دربار گورکانیان هند بود.[1][2]
محمدهاشم سنجر کاشانی | |
---|---|
زادهٔ | ۹۸۱ق کاشان، عصر صفوی |
درگذشت | ۱۰۲۱ق بیجاپور، گورکانیان |
پیشه | شاعر |
زندگی
میر محمدهاشم بن میر حیدر معمایی کاشی در سال ۹۸۱ق در کاشان زاده شد و در آنجا به تحصیلات پرداخت. پدرش شاعر بود و هنگامی که در سال ۹۹۹ق به هند مهاجرت کرد، او هجده ساله بود. وی در سال بعد همانند پدر به هند کوچید و در آگره، نزد جلالالدین اکبر در دربار پذیرفته شد.[1]
سنجر در سال ۱۰۲۱ق در بیجاپور درگذشت.[2]
شاعری
«سنجر شاعری زبردست بود»، پس از عرفی شیرازی در استعارهپردازی «کسی از وی بهتر نبود و او برخلاف پدر که قریحهٔ تنوعپسندی نداشت، در انواع شعر طبعآزمایی نمود.» کاشانی در قالبهای قصیده، غزل و مثنوی شعر سرود. نسخهای از دیوان او را ذبیحالله صفا در کتابخانهٔ موزهٔ بریتانیا دیده که بیش از ۴۸۰۰ بیت بودهاست.[1]
وی قصایدی در مدح جلالالدین اکبر و ابراهیم عادلشاه و میرزا جانیبیگ دارد. «شعرش بسیار روان و پر احساس و بر شیوهٔ شاعران پیش او خاصه گویندگان سدهٔ نهم و دهم و با کلامی پخته و منتخب است و غزل را بهتر از اقسام دیگر میسراید.»[1]
آثار
- دیوان اشعار
- خسرو و شیرین: مثنوی ناتمامی در ششصد بیت به بحر هزج مسدس مقصور و محذوف
- فرخنامه: ساقینامهای به بحر متقارب در حدود پانصد بیت.[1]
نمونهٔ شعر
ای کُشته باد دامن حسنت چراغها | آشفته بوی سنبل زلفت دماغها | |
حال دلم ز چاک گریبان قیاس کن | بتوان شنید بوی گل از کوچهباغها | |
دانم که آفتاب نیاید برون به شب | از دیده چند در رهت آرم چراغها | |
خونین ز زخم خار، پر و بال بلبلان | در پای گلبن است گلافشان زاغها[3] |
جستارهای وابسته
منابع
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به سنجر کاشانی در ویکیگفتاورد موجود است. |
- ذبیحالله صفا (۱۳۷۲). تاریخ ادبیات در ایران. پنجم. تهران: انتشارات فردوس. صص. ۹۳۱–۹۳۷. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۰۴۷۵۴.
- دیوان سنجر کاشانی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۳۸۷. صص. ۳۹–۸۸. شابک ۹۷۸۹۶۴۶۶۹۰۷۳۸. از پارامتر ناشناخته
|مصصح=
صرفنظر شد (کمک) - افشین عاطفی (۱۳۸۹). بزرگان کاشان. دوم. کاشان: مرسل. صص. ۱۰۵. شابک ۹۷۸۹۶۴۸۲۸۸۱۰۰.