اسماعیل خویی

اسماعیل خویی (۹ تیر ۱۳۱۷ – ۴ خرداد ۱۴۰۰)[3] شاعر معاصر ایرانی[4] و عضو کانون نویسندگان ایران بود.[5]

اسماعیل خویی
زاده۹ تیر ۱۳۱۷
مشهد، ایران
محل زندگیلندن
درگذشته۴ خرداد ۱۴۰۰ (۸۲ سال)[1]
لندن
پیشهشاعر، فیلسوف، نویسنده، مترجم
زمینه کاریغزل‌سرایی،شعرنو.رباعی
ملیتایرانی
دانشگاهدانشسرای عالی
دانشگاه لندن
کتاب‌هاتا سال۱۴۰۰، ۸۵ دفتر شعر وی چاپ شده و در آمازون موجود است
نمایشنامه‌هاترجمه در پوست شیر شون اوکسی
دیوان اشعارتا زمان مرگ ۸۵ دفتر شعر وی چاپ شده است و در آمازون موجود است
تأثیرپذیرفته ازمهدی اخوان ثالث
همسر(ها)فرانکا گالیو (ایتالیایی)[2]
رکسانا صبا
فرزند(ان)سبا، سرایه، آتوسا و هومن

شعرهای اسماعیل خویی به زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی، روسی، فرانسه، آلمانی، هندی، و اوکراینی ترجمه شده‌اند. مجموعهٔ شعرهای انگلیسی اسماعیل خویی «What is shall be what is not» «Voice of Exile» نام دارند. او اولین شاعر ایران است که جايزه ادبي فردريش روکرت در کوبُرگ را در سال ۲۰۱۰ از آن خود کرده‌است.[6] اسماعیل خویی همچنین نامزد دریافت جایزه نوبل ادبیات شده است. یکی از کارهای مهم اسماعیل خویی ترجمه موش وگربه عبیدزاکانی به زبان انگلیسی با نام » Of cats and rats »است که با طرحهایی از اردشیر محصصص چاپ شده است.


زندگی

اسماعیل خویی در ۹ تیر ۱۳۱۷ در مشهد زاده شد و دوران آموزش ابتدایی و متوسطه را در آنجا گذراند. خویی در سال ۱۳۳۶ برای ادامه تحصیل به تهران رفت. پس از دانش‌آموختگی از دانشسرای عالی با بورس تحصیلی شاگرداولی به انگلستان رفت و از دانشگاه لندن دکترای فلسفه گرفت. پس از بازگشت به ایران مقیم تهران شد و در دانشگاه تربیت معلم تهران به تدریس پرداخت.[4]

اسماعیل خویی از پایه‌گذارانِ کانون نویسندگان ایران است و دو دوره نیز هم‌وند هیئت دبیران کانون بوده‌است. او که در کنار دیگر آزاداندیشان هم‌فکر خویش در مرکز جنبش روشنفکری ایران بود، پس از اعدام دوستش، سعید سلطان‌پور در سال ۱۳۶۰، مخفیانه زندگی می‌کرد[7] و پس از چندی از ایران مهاجرت کرد. او از سال ۱۳۶۳ در لندن می‌زیست.[7]

اسماعیل خویی صدور فتوای قتل سلمان رشدی از سوی روح‌الله خمینی را، مانند برخی دیگر از روشنفکران، نویسندگان و شاعران سرشناس جهان و ایران از جمله هارولد پینتر، نادر نادرپور محکوم کرد. او همچنین از پی‌ریزان کانون نویسندگان ایران در تبعید و از پایه‌گذاران انجمن قلم در تبعید است.

او در کنار احمد شاملو به عنوان یکی از نمایندگان شعر فارسی با زیگفرید اونزلد که به دعوت انستیتو گوته به ایران آمده بود، دیدار کرد.

آثار اسماعیل خویی در شهرها و کشورهایی چند به چاپ رسیده‌اند: از مشهد و تهران، تا سوئد، آمریکا، کانادا، انگلستان، کرواسی و آلمان.

خویی، تعهد اجتماعی خویش را که گاه در زبان خشمگین یک انقلابی به‌ستوه‌آمده از بی‌داد جاری می‌شود، با اندیشه‌های فلسفی شرایط انسانی در بیان انتقادی یک روشنفکر؛ یا با تغزل می‌آمیزد. او زبان تصویری بسیار ظریف و دقیقی را به کار می‌گیرد که از ساده‌ترین چیزهای روزمره گرفته تا نامنتظره‌ترین استعاره‌ها (ایماژها) را در خود جای داده‌است.

خویی در دوران رژیم پهلوی برای مقابله با سانسور از زبان نمادین ویژه‌ای استفاده می‌کرد. او گنجینهٔ تصاویر جاودان شاعران کهن را بکار می‌گرفت، اما آن را –همانند دیگر نمایندگان مکتب نمادگرایان ‌ اجتماعی که او نیز به آن تعلق داشت و خدمت بزرگی به آن کرد- با محتوای نو و سراپا دیگری پر می‌کرد. به این ترتیب، او یکی از جانشینان جدی آن نسل از شاعران متعهد است که مانند نیما یوشیج قلمشان سلاحی برای مبارزه علیه سرکوب‌های اجتماعی و سیاسی، و پیش از هر چیز علیه خفه کردن ادبیات، و در راستای رسیدن به آزادی اندیشه و بیان بوده‌است.

شاید بخواهیم خویی را یک شاعر سیاسی بنامیم. اما این کار موجب فروکاستن گستره و ژرفای آثارش خواهد شد، چراکه سرچشمهٔ تعهد اجتماعی او شفقت است. چیزی که در رباعی «همبستگی» مانند دیگر اشعارش بیان شده - و نه فقط در ریخت بلکه در محتوا نیز در سنت کهن شعر فارسی قرار می‌گیرد؛ چون سعدی هم ابیاتی با همین مضمون دارد. خویی می‌گوید:

با یک دل غمگین به جهان شادی نیست
 تا یک ده ویران بود، آبادی نیست
تا در همهٔ جهان یکی زندان هست
در هیچ‌کجای عالم آزادی نیست

خوئی، از معدود شاعران است که از شعر تعریف مشخصی به دست داده است، او در تعریف شعر می‌گوید: “شعر همانا گره‌خوردگی‌ی عاطفی‌ی اندیشه و خیال است در زبانی فشرده و آهنگین.”. اسماعیل خویی همان‌طور که در یکی از اشعار خود اشاره کرده است، مجبور به سرودن «شعر سیاسی» شده بود، با این حال، سرکوب دوران پس از انقلاب را غیرقابل مقایسه با دوران قبل از آن می‌دانست و همواره نسبت به خطرات گسترده‌تر «اسلام سیاسی» و «دیکتاتوری مذهبی» هشدار می‌داد.


اسماعیل خویی دو بار ازدواج کرد که هر دو بار از همسر خود جدا شد. نخستین بار با خانمی ایتالیایی و کاتولیک ازدواج کرد و پس از آن با «رکسانا صبا» دختر موسیقی‌دان پرآوازه ابوالحسن صبا که یادگار آن ازدواج دو دختر بنام‌های سبا و سُرایه است. سبا خویی کارمند شبکه دیداری من و تو است. سُرایه در ایران زندگی می‌کند.

باورهای سیاسی

وی از مخالفان نظام جمهوری اسلامی بود و در تبعید می‌زیست. او در دوران پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی از هواداران چریک‌های فدایی خلق بود.[8]

اسماعیل خویی در ۳۱ ژانویه ۲۰۰۹، در مصاحبه با تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی به مناسبت ۳۰امین سالگرد پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، از اینکه مردم، از جمله خود وی، به هشدار شاپور بختیار مبنی بر خطر ایجاد یک «دیکتاتوری مذهبی»، توجه نکردند، ابراز تأسف کرد.[8]

کتاب‌شناسی اسماعیل خویی

شعر
  • بی‌تاب، ۱۳۳۵، نادری، مشهد.
  • بر خنگ راهوار زمین، ۱۳۴۶، توس، تهران: چ۴، ۱۳۵۷، جیبی، تهران
  • بر بام گردباد، ۱۳۴۹، رز، تهران: چ۳، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.
  • زان رهروان دریا، ۱۳۴۹، رز، تهران: چ۳، ۱۳۵۷، جیبی، تهران،
  • از صدای سخن عشق، ۱۳۴۹، رز، تهران: چ۳، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.
  • فراتر از شب اکنونیان، ۱۳۵۰، رز، تهران: چ۲، ۱۳۵۷، جاویدان، تهران.
  • بر ساحل نشستن و هستن، ۱۳۵۲، رز، تهران: چ۲، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.
  • ما بودگان، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.
  • کابوس خون‌سرشتهٔ بیداران، ۱۳۶۳، شما، لندن، ۲ چ.
  • در نابهنگام، ۱۳۶۳، شما، لندن.
  • زیرا زمین زمین است، ۱۳۶۳، شما، لندن.
  • در خوابی از همارهٔ هیچ، ۱۳۶۷، کانون فرهنگی نیما، لس آنجلس؛ چ۲، ۱۳۶۷، پیام، لندن.
  • گزارهٔ هزاره، ۱۳۷۰، لندن، چ ۳، ۱۳۷۸، شرکت کتاب، لس آنجلس.
  • از فراز و فرود جان و جهان، ۱۳۷۰، گستره، فرانکفورت.
  • نگاه‌های پریشان به نظم، ۱۳۷۲، لندن.
  • یک تکه‌ام آسمان آبی بفرست، ارس، لندن، چ ۳، ۱۳۷۸، شرکت کتاب، لس آنجلس.
  • غزل‌قصیدهٔ آغوش عشق و چهرهٔ زیبای مرگ - ۱۳۷۶، نشر ویژهٔ شعر، لندن، چ ۳، ۱۳۷۸، شرکت کتاب، لس آنجلس.
  • از میهن آنچه در چمدان دارم، ۱۳۷۶، نشر کتاب، لس آنجلس، چ ۲، ۱۳۷۸، نشر کتاب، لس آنجلس.
  • غزل‌قصیدهٔ «من» های من، ۱۳۷۷، افرا، تورنتو
  • غزل‌قصیدهٔ آغوش عشق و چهرهٔ زیبای مرگ و غزل قصیدهٔ «من» های من (چاپ دوم در یک دفتر)، ۱۳۷۸، نشر هومن، لس آنجلس.
  • نهنگ در صحرا (بیستمین دفتر شعر)، ۱۳۷۸، نشر هومن، لس آنجلس.
  • پژواک جان‌سرود دل‌آئینگان، انتشارات گردون، ۱۳۸۷، آ لمان، چ ۲، ۱۳۷۸، نشر کتاب، لس آنجلس.
  • شاعر خلقم، دهن میهنم (کهنسرودها)، ۱۳۷۸، نشر هومن، لندن، چ ۲، ۱۳۷۸، نشر کتاب، لس آنجلس.
  • جهان دیگری می‌آفرینم، ۱۳۷۹، آرش استکهلم.
  • عشق این خردِ برتر، ۱۳۷۹، یوتاچ، آستین.
  • تا انفجار گریه، ۱۳۷۹، یوتاچ، آستین.
  • Voice of Exile، سال ۲۰۰۲، امگا، آتلانتا
  • مجموعهٔ جهار دفتر (کیهان درد، سنگ بر یخ، از بام آه، جانانهٔ شعر و جان زیبایی) در یک کتاب، ۱۳۸۲، بنیاد اسماعیل خویی، آتلانتا.
  • زین سایه سار پربرگ، ۱۳۸۴، تهران، آگاه.
  • قهقاه ناشنیدنی مرگ، ۱۳۹۰، لندن، پرینت تو دی به کوشش دخترش سبا خویی.
  • مجموعه رباعیات به زبان انگلیسی، ۱۳۹۳، لندن، ترجمه لطفعلی خونجی، نقاشی روی جلد اثرِ محمد قاسمی زاده، چاپ اچ اند اس مدیا، لندن.
  • من با منِ من بگو مگویی دارم (مجموعه رباعی)، ۱۳۹۵، نشر اچ اند اس مدیا، لندن.
  • آژیر شعر، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • جان و جهان شعر، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵ |
  • این خشم رو به هاری‌ست، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • از پشت عینکی که امید است، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • در همین جا رستخیزی نیز هست، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • با زور کور کرگدنی، آه، ندانستن، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • چرخه‌ی رنج، نشر اچ اند. اس، لندن، ۱۳۹۵
  • دریغ، ماڈرک ام!، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • با تیشه‌ی صدا خفه کن دار، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • هنوز در چمدان ام چه دارم از میهن؟، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • عرب زده ست «انیران» به چشم من، نه عرب، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • چنگ های خرچنگی، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • ناهمجهانی، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵ |
  • با خون و با جنون اش، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • سرگرم کار مرگیدن، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • و بی کیشی‌ام کیش بس!، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • غبارروبی از آینه‌ی خِرَد، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • همکاسگان مرگ، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • نهنگ در آبگیر، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۵
  • در بی غرور ستان، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۶
  • در برزخ پناهجویان، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۶
  • خوشا کز خشم سرشاری، نشر اچ اند اس، لندن، ۱۳۹۶

Voice of Exile. The Zagros Publishers, 2nd Ed. Atlanta, 2020* What-Is Shall Be What-Is-Not, Rubaiyat, The Zagros Publishers* Atlanta, 2020

  • میانِ دیدن و وا دیدن، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • شکارچی‌ی پیر، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • گناه و پادافراه، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • از چیده گُلی، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • انسان این است، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • همیشه نوشی، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • نگاه کن به همین بامداد!، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • واژه‌گر،‌ انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • در زیجِ آرزو، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • هنوز من هستم، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • ای شعر ببخشای، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • در انتهای بودن، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • شاعر چه می‌کُند، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • چِل سال رفت، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹
  • دیر نمی شود،دل ام!، انتشارات زاگرُس، آتلانتا، ۱۳۹۹



نوشته‌ها
  • حافظ (ویراستهٔ دو کتاب از محمود هومن)، ۱۳۴۷، توس، تهران؛ چاپ ۴، جیبی، تهران.
  • جدال با مدعی، ۱۳۵۰، سپهر، تهران؛ چاپ ۲، ۱۳۵۷، جاویدان، تهران.
  • از شعر گفتن، ۱۳۵۰، سپهر، تهران.
  • شعر چیست؟ (بحثی با محمود هومن)، ۱۳۵۵، امیر کبیر، تهران، چاپ ۲، امیر کبیر، تهران.
  • آزادی، حق و عدالت (مناظره با احسان نراقی)، ۱۳۵۶، سپهر، تهران؛ چاپ ۲، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.
  • شناخت‌نامه، اردشیر محصص، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.

ترجمه
  • در پوست شیر، از: شون اوکیسی، ۱۳۵۰، رز، تهران؛ چاپ ۳، ۱۳۵۷، امیرکبیر، تهران.
  • چنین گفت زرتشت، از: نیچه، کتاب اول (با داریوش آشوری)، ۱۳۵۲، زمان، تهران.
  • هارون و دریای قصه‌ها، از: سلمان رشدی، ترجمه شعرها ،(سینا سلیمی)، کتاب نخست، ۱۳۷۰، باران، استکهلم
  • OF CATS AND RATS، ترجمه موش وگربه به زبان انگلیسی از: عبیدزاکانی، کتاب نخست، ۲۰۰۴، Afra Publication and Khoi foundation ,چاپ دوم ۲۰۲۰.



کارنامه
  • کارنامهٔ اسماعیل خویی، شعر، کتاب نخست، ۱۳۷۰، باران، استکهلم.
  • کارنامهٔ اسماعیل خویی، شعر، کتاب دوم، ۱۳۷۵، باران، استکهلم.
  • کارنامهٔ اسماعیل خویی، شعر، کتاب پنجم، ۱۳۸۲، بنیاد خویی، آمریکا.

گزیدهٔ کارهای خویی توسط دیگران
  • گزینه شعرها، ۱۳۵۲، سپهر، تهران: چاپ ۲، ۱۳۵۷، جیبی، تهران.
  • سیاهکل (گزینهٔ شعر)، ۱۳۶۴، انتشارات شما و سازمان دانشجویان ایرانی در انگلستان، اسکاتلند و ولز، هوادار سچفخا، لندن.
  • Edges of Poetry - گزیدهٔ شعر ترجمه احمد کریمی حکاک و مایکل بیرد Blue Logos Press، ۱۹۹۵، لس آنجلس.
  • درون‌دوزخِ بیدرکجا، (برگردان به انگلیسی بهرام بهرامی، افرا، ۱۳۷۵، تورنتو.
  • Outlandia - گزیدهٔ شعر ترجمه احمد کریمی حکاک و مایکل بیرد Nik Publisher، ۱۹۹۹، ونکوور.

سی‌دی‌ها و نوارها
  • در اوج خسته شدن، نوار، با موسیقی شهریار صالح، ۱۳۶۶، واشینگتن دی‌سی
  • شعرخوانی در برلین، دو نوار
  • شعرخوانی در لس‌آنجلس، دو نوار
  • آماده می‌شوم، سی دی، ۱۳۷۹، لس آنجلس
  • بیدرکجا، سی‌دی، ۱۳۷۹، لس آنجلس
  • گزارهٔ هزاره، سی دی، ۱۳۸۰، آتلانتا
  • نوروزانه، سی دی، ۱۳۸۰، آتلانتا
  • به من سپار نگاهت را،۱۳۸۱،آتلانتا
  • غزلواره ،۱۳۹۰،کانادا

دربارهٔ اسماعیل خویی
  • نقدواره‌ای بر شعر اسماعیل خویی، پرویز اوصیا، انتشارات شما، ۱۳۶۲، لندن.
  • اندیشه در شعر اسماعیل خویی و خاستگاه اجتماعی آن، ملیحه تیره‌گل، ۱۳۷۲ چاپ ۱، ۱۳۷۵ چ ۲، آمریکا.
  • ویژه‌نامهٔ اسماعیل خویی (نشریه)، به همت علی آیینه، ۱۳۷۶، سوئد.
  • ویژه‌نامهٔ اسماعیل خویی (نشریه)، نشریه شهروند، ۱۳۷۸، کانادا و آمریکا.. جانِ دلِ شعر، نگاهی چند به شعر اسماعیل خویی، گزینه و ویراستهٔ صمصام کشفی، ۱۳۸۱، آمریکا.
  • به رسم «حقیقت» و «زیبایی»: زندگی و شعر اسماعیل خوئی، نویسنده محمود معتقدی، نشر ثالث، تهران، نوبت چاپ: اول – ۱۳۹۳

نمونه اشعار

نوروزانه

کام همگان باد روا کام شما نه‌ ایام همه خرم و ایام شما نه‌
زان گونه عبوسید که گویی می نوروزدر جام همه ریزد و در جام شما نه
وان گونه شب‌اندوده که با صبح بهاریشام همگان می‌‌گذرد، شام شما نه‌‌
و انگار که خورشید بهارانهٔ ایرانبر بام همه تابد و بر بام شما نه
ای مرگ‌پرستان، بپژوهیدم و دیدمهر دین به خدا ر‌ه برد، اسلام شما نه
قهقاه بهاران بسوی خلق به شاباشپیغام خدا آرد و پیغام شما نه‌
ای جز دگر آزاری انعام شمایانمایان همه را عیدی و انعام شما نه
از عشق و جمالید چنان دور که گوییمامِ همگان زن بُوَد و مام شما نه‌
وان سان چه غَر آمد دلتان کز تف دانشخام همگان پخته شود، خام شما نه‌
وین زلزله کز علم در ارکان خرافه استخواب همه آشوبد و آرام شما نه
وین صاعقه در پردهٔ اوهام جهانیزد آتش و در پردهٔ اوهام شما نه‌
و آنگه ز دوای خرد و عاطفه، درمانسرسام جهان دارد و سرسام شما نه‌
سنجیدم و دیدم که نشانی ز تکاملاحکام نرون دارد و احکام شما نه‌
و اندر حق فرهنگ هنر پرور ایراناکرامِ عُمَر دیدم و اکرامِ شما نه‌
وین قافلهٔ پیشرو دانش و فرهنگاز گام همه برخورد، از گام شما نه
وین مام طبیعت به فر آوردن انسانوام حَجَرش هست، ولی وام شما نه
ای معنی‌ آمال، شما را نه‌ جز آلامکام همگان باد روا، کام شما نه
ای دین شما دین الم زان که به تسبیحجز میم پسایندِ الف لامِ شما نه‌
وی جز الم، البته الم تا دگران راستسرچشمهٔ انگیزش و الهام شما نه‌
شادی گوهر ماست که ما جانِ بهاریمای ملت گریه به جز انعام شما نه‌
ما هم چو گل از خندهٔ خود سر بدر آریمبر کام خدا، نه از قِبَل کام شما نه
وینگونه در این عید، روان آهوی امیدرام همهٔ ماست، ولی رام شما نه‌
ای عام شما در بدی و دَد صفتی خاصوی خاص شما نیک‌تر از عام شما نه‌
پوشید عبا زیرا پوشاک بشر رااندام همه زیبَد و اندام شما نه‌
ای مردم ما را بجز اندیشه و دانشبیرون شدی از مهلکهٔ دام شما نه‌
بس مدرسه هر سوی به سرتاسر ایرانوا باد ولی مکتب اوهام شما نه
بادا که به بازار جهان دکهٔ هر دینوا مانَد و دکّانک اصنام شما نه‌‌
ای تا به سیاست کسی‌ اعدام نگرددتدبیر سیاسی بجز اعدام شما نه‌
گر بخشش خصمانِ خدا خواهم از خلقنام همه‌شان می‌برم و نام شما نه‌
یعنی‌ که سرانجام همه خلقان، نیکوخواهم به سرانجام و سرانجام شما نه‌
ای از پس خون دلِ ما نوشی جز مرگاز بهر دل خونِ دل‌آشام شما نه‌
بادا که به نام‌ایزد فردای رهاییفرجام همه باشد و فرجام شما نه‌

یک پنجره ست شاعر
یک پنجره ست شاعر
شاعر کسی‌ست که می‌ترسد
و سخت می‌ترسد
و از همین روست
که رو به آفتاب
می‌نشیند؛
و هرچه هست،
حتّی،
آن مخملِ سیاه را نیز
بازیچه‌ای به‌دستِ رنگرزِ آفتاب می‌بیند؛
و، مثلِ آفتاب‌پرستی هشیار،
درمخملِ سیاهی شب حل می‌شود:
یعنی که، درسپیدهٔ فرجام،
به آفتاب بدل می‌شود

شیرینی لبان تو فرهادی آورد دلخواهی آنقدر که غمت شادی آورد
جز عشق دلنشین تو کارام جان ماستدامی ندیده‌ایم که آزادی آورد
دل را خراب کرد و به گنج هنر رسیدعشق خرابکار تو آبادی آورد
مقبول باد عذر کمند افکنان عشقچشم غزال رغبت صیادی آورد
گر عشق ورز و مست نمی‌خواهدم خدایباری چرا جمال پریزادی آورد؟
ای جان سراب نوش نگاهت! بگو دلمرو با کدام سوی در این وادی آورد؟
کوه غمت به تیشهٔ جان می‌کند دلمشیرینی لبان تو، فرهادی آورد

درگذشت

اسماعیل خویی در ۴ خرداد ۱۴۰۰ در تبعید در شهر لندن درگذشت.[5]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «اسماعیل خویی، شاعر و از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران، درگذشت».
  2. https://www.youtube.com/watch?v=FzsCf-lQGLE
  3. «اسماعیل خویی، شاعر سرشناس ایرانی درگذشت». ایران اینترنشنال.
  4. خزائل ۱۳۸۴، ص ۱۷۵۱ (=صفحات کتاب در جلد ۳)
  5. "اسماعیل خویی، شاعر و نویسنده ایرانی، در تبعید درگذشت". BBC News فارسی. 2021-05-25. Retrieved 2021-05-25.
  6. «اعطای جایزه فریدریش روکرت به اسماعیل خویی». دویچه وله فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۶.
  7. «گفتگو برنامه ای از شهرنوش پارسی پور - گفتگو با دکتر اسماعیل خویی». www.hipcast.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۶.
  8. اسماعیل خویی از انقلاب ایران می‌گوید (تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی)

منابع
  • خزائل، حسن (۱۳۸۴)، فرهنگ ادبیات جهان، تهران: نشر کلبه، شابک ۹۶۴-۷۵۲۵-۲۳-۰
  • شافعی، خسرو (۱۳۸۴)، زندگی و شعر صد شاعر از رودکی تا امروز، تهران: کتاب خورشید، شابک ۹۶۴-۷۰۸۱-۰۵-۷

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.