خورش
خورش به گروهی از غذاها گفته میشود که ترکیبی آبدار از سبزیجات سرخ شده یا حبوبات آبپز هستند که معمولاً همراه با گوشت پخته و کمی آب سرو میشوند.
کلمه خورش از برساختهای فعل خوردن است. در ایران قدیم قوت اصلی مردم نان بودهاست و برای قابل خوردن کردن آن چیزی با آن همراه میکردند که به آن «نان خورش» میگفتند. مثلاً سعدی میگوید «یکی نان خورش جز پیازی نداشت». به تدریج واژه خورش به مفهومی جدا از نان گفته میشود تا جایی که امروزه معمولاً خورشها همراه با برنج (پلو یا چلو) خورده میشوند.
در آشپزی ایرانی
در آشپزی ایرانی Xoreŝt کاربرد فراوان دارد و معمولاً خورش با نان یا برنج ساده، که ممکن است به صورت پلو یا کته تهیه شده باشد، خورده میشود. خورشهای ایرانی ترکیبی از گوشت، سبزیجات خشک یا تازه و حبوباتی چون عدس و لوبیا هستند. ایرانیان چلوخورش که به آن برنج و خورش هم گفته میشود را در غذاهای روزانه، میهمانیها و مراسم رسمی استفاده میکنند.
از انواع خورشهای ایرانی میتوان به خورشهای فسنجان، قرمه سبزی، خورش قیمه، قیمه بادمجان، خورش کرفس، خورش آلو اسفناج، خورش هویج، خورش کنگر، خورش بامیه، خورش خلال بادام، خورش آلوبخارا، خورش به، خورش ریحان،خورش گل کلم با سیر، باقالی خورش، خورش آلو، سیرقلیه گیلانی، میرزا قاسمی گیلانی، خورش گوشت چرخکرده با لوبیا قرمز، خورش خلال کرمانشاه، خورش کورد یاکور (نوعی سبزی) و انواع خورش مرغ (مانند مرغ ترش و مسمای مرغ) اشاره کرد.
منابع
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ خورش موجود است. |
۱. کتاب آشپزی طلایی، طرز تهیه خوراکیها، خورشها .
- نجاتی، فروغ، هنر آشپزی ایرانی، تهران: خشایار، ۱۳۷۴.
- علیاکبری، مهین، هنر آشپزی بهارک، تهران: هدیه، ۱۳۶۲.